جهانِ آخرت چیست؟
جهان آخرت چیست؟
***
در ادامهء ایجاد تعاریف جدید، داشتم به دنیا و مادیات و اهل دنیا فکر میکردم. در خواب و بیداری بودم که فهمیدم یا شاید حدس زدم که آخرت چیست.
ببینید اکثر مردمِ دنیا، آخرت را قبول ندارند. اگر هم قبول دارند بصورت تعبدی و عقیده‌ای است و نه تجربی. در قرآن سورهء اعلی آمده است که
بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿۱۶﴾
ليكن [شما] زندگى دنيا را بر مى گزينيد (۱۶)
وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى ﴿۱۷﴾
با آنكه [جهان] آخرت نيكوتر و پايدارتر است (۱۷)
در نگاه اول، آخرت میشود یک دنیای بعد از مرگ که آدم‌ها به آن منتقل می‌شوند. یعنی یک ترتیب زمانی در آن هست. در نگاه اول آخرت بعد از زندگی فیزیکی است که نگاهی اشتباه است. و همینطور نقل شده است که «موتواقبل ان تموتوا» و مولانا هم فریاد زده،
بمیرید بمیرید در این عشق بمیرید
در این عشق چو مردید همه روح پذیرید
بمیرید بمیرید و زین مرگ مترسید
کز این خاک برآیید سماوات بگیرید
بمیرید بمیرید و زین نفس ببرید
که این نفس چو بندست و شما همچو اسیرید
یکی تیشه بگیرید پی حفره زندان
چو زندان بشکستید همه شاه و امیرید
بمیرید بمیرید به پیش شه زیبا
بر شاه چو مردید همه شاه و شهیرید
بمیرید بمیرید و زین ابر برآیید
چو زین ابر برآیید همه بدر منیرید
خموشید خموشید خموشی دم مرگست
هم از زندگیست اینک ز خاموش نفیرید
با کنار گذاشتن این دو مفهوم آخرت و مردن قبل از مرگ فیزیکی، می‌توان فهمید که مرگ میتواند در همین دنیا و قبل از مرگ فیزیکی اتفاق بیافتد و آخرتی که بهتر و پایدار تر است هم میتواند قبل از مرگ فیزیکی تجربه شود.
به طور خلاصه، دنیا میشود بُعد زمان و آخرت میشود بعد بیرون زمان.
یا به عبارت دیگر، آخرت میشود لحظه، و دنیا میشود گذشته و آینده.
بنابراین بیشتر مردم دنیا چون هنوز لحظه را درک نکرده‌اند در نتیجه آخرت را و بُعد بیرون زمان را درک نکرده‌اند.
لحظه یعنی جایی بیرون زمان. یعنی بیرون گذشته و آینده.
لحظه بهتر و بزرگتر از زمان است. لحظه در خودش زمان را دارد.
لحظه پایدار تر است.
اگر لحظه را درک نکنی ناچار در بعد زمان گرفتار می‌شوی که در ادبیات اسلامی میشود درگیر دنیا شدن.
و وقتی درگیر دنیا باشی درگیر ترس و تنهایی هم هستی. خانه‌ای سست داری. چون دنیا ناپایدار است.
اما لحظه همیشه هست. چه قبل از مرگ فیزیکی و چه بعد از مرگ فیزیکی.
در قرآن بارها آمده که عدالت در آخرت برقرار میشود. این همان چیزی است که به آن میگویم عدالت لحظه. در لحظه، عدالت هم هست.
ظلم در جایی واقع میشود که دنیا نام دارد. دنیا یعنی داستانی ذهنی به نام ذهن. این ذهنِ ناآگاه ماست که دنیا را و زمان را می‌سازد.
این ذهن ناآگاه ماست که از طریق حواس، حافظه می‌سازد و بعد گذشته را تکرار میکند و آینده را تخیل میکند.
اگر لحظه را درک نکنی و در نتیجه آخرت را درک نکنی چه میشود؟
تنها جای امن برای تو دنیا میشود و آینده.
و دنیا ناپایدار است. آفل است. گذراست. میراست.
آینده توهم است. غیرقابل رسیدن است. و تو تمام عمر در جستجوی آینده هستی. و در جستجوی حس خوب آینده. از طریق پول و از طریق تخیل مادیاتی در آینده، میخواهی به شادی و آرامش و عشق برسی. ولی بدیهی است که هیچگاه نمی‌رسی.
پس به طور خلاصه ما بُعد دنیا را داریم. یعنی بُعد گذشته و آینده. و آخرت را داریم یعنی لحظه.
لحظه بهتر و ماندنی تر است.
پس می‌توان در زندگیِ دنیا هم لحظه را تجربه کرد. تجربهء لحظه در دنیا شبیه مردن است. شبیه مردن قبل از مرگ فیزیکی است.
تجربهء لحظه، شبیه مرگِ ذهن است. این مرگ برای ذهن ترسناک است.
هدف و مقصود زندگی هم رسیدن به آخرت است یعنی هدف و مقصود، در لحظه ماندن است.
اگر لحظه را درک کنی و در آن بمانی برای آخرتِ خودت کار کردی.
اگر از لحظه بیرون باشی، کاری بیهوده و ناپایدار انجام داده‌ای. کاری عبث.
هرچه در لحظه بمانی به آرامش و نامیرایی نزدیک می‌شوی و
هرچه به دنیا بچسبی به مرگ فیزیکی نزدیک تر می‌شوی.
نظرات